5 (56) wrzesień – październik 2014

Kiedy w 1989 r. upadł komunizm, Polska była bliska bankructwa. Miała przerośnięty, nieefektywny sektor rolniczy, koszmarne drogi i połączenia kolejowe oraz gospodarkę nie większą od sąsiedniej, znacznie większej Ukrainy. Rygorystyczna gospodarcza terapia szokowa na początku lat 90. wprowadziła Polskę na dobre tory. Reformy rynkowe objęły rezygnację z kontroli cen, ograniczenie wzrostu płac, cięcia dotacji dla towarów i usług oraz zrównoważenie budżetu. Lekarstwo było bolesne, ale po kilku latach ostrej recesji Polska zaczęła ponownie rosnąć. Jest jedyną dużą gospodarką europejską, która uniknęła recesji podczas kryzysu finansowego. Tak dobre wyniki gospodarcze zapewniły Polsce dodatkową siłę w Europie – zarówno gospodarczo, jak i politycznie. Jest teraz postrzegana jako jedno z sześciu dużych państw członkowskich. Obok Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Hiszpanii – twierdzi „The Economist”.

Tymczasem Sejm zmienił Prawo zamówień publicznych – to dobra wiadomość dla branży budowlanej. Cena przestanie być wyłącznym kryterium rozstrzygania przetargów, a wykonawcy mają zatrudniać pracowników na etat – przewiduje nowelizacja. Od teraz z ustawy o zamówieniach publicznych zniknie wymóg stosowania najniższej ceny. Firmy, które wygrywały przetargi dzięki takiemu zapisowi, nie będą mogły już tego czynić. Przepisy o zamówieniach publicznych są podstawą wydatkowania ok. 150 mld zł rocznie. Zgodnie z przyjętymi przez posłów regulacjami, zamawiający, który ogłosi przetarg i ustali cenę jako wyłączne kryterium, będzie zobligowany do uzasadnienia takiej decyzji. Chodzi o to, by rozpisujący przetargi odważniej określali ich kryteria. Nowelizacja przewiduje również waloryzowanie wartości kontraktów w sytuacjach, na które strony umowy nie mają wpływu, m.in. przy wzroście płacy minimalnej, podatku VAT oraz składek na ubezpieczenie społeczne.

Zachęcam do lektury materiału o niezwykłej inwestycji o charakterze widowiskowo-sportowym – hali Kraków Arena, która gościła już m.in. uczestników Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014. Wiele miast posiada charakterystyczne dla siebie obiekty, dzięki którym są rozpoznawalne w świecie. Londyn kojarzony jest z Big Benem, Paryż z wieżą Eiffla, Warszawa z Pałacem Kultury. Kraków to Wawel, Sukiennice, a od niedawna także Kraków Arena, położona na obszarzerozległego terenu rekreacyjnego niemal w centrum miasta.

Warte uwagi są również nasze dodatki specjalne. Pierwszy z nich, przygotowywany we współpracy z Polską Fundacją Technik Bezwykopowych, omawia technologie bezwykopowe stosowane na świecie. Tym razem przedstawiamy najciekawsze artykuły zamieszczone w 23. numerze tegorocznego „Trenchless International”. Drugi dodatek podejmuje zagadnienia konstrukcji sprężonych, prezentując materiały i technologie wykonywania tego typu obiektów. Historia sprężania, czyli celowego wprowadzania naprężeń w materiał, liczy wiele wieków. Dziś rzadko mówi się o tym, że koło roweru, dębowa beczka czy kamienny łuk są przykładami elementów sprężonych. W inżynierii lądowej pojęcie sprężania odnosi się do konstrukcji budowlanych. Do sprężenia elementów konstrukcyjnych używa się przede wszystkim cięgien stalowych o wytrzymałości pomiędzy 1000 i 2000 MPa. W trzecim dodatku omówiono współczesne metody wykonywania pali. Fundamenty palowe są od wielu lat stosowane w różnych rodzajach budownictwa. To obecnie jedna z najpopularniejszych metod posadowienia głębokiego na słabych gruntach. Na rynku istnieje wiele rodzajów pali, różniących się od siebie nie tylko geometrią, ale również technologią wykonania. W artykule dokonano przeglądu współcześnie wykorzystywanych, opartych na najnowszych zdobyczach wiedzy technicznej metod wykonywania pali. Ostatni dodatek poświęcony jest zastosowaniu geosyntetyków. Trzeba pamiętać, że analiza celowości zastosowania geosyntetyku wymaga wiedzy na temat funkcji, jaką mogą one pełnić w danej konstrukcji inżynieryjnej, znajomości zasad projektowania oraz umiejętności określenia kluczowych parametrów geosyntetyku w kontekście późniejszej bezpiecznej eksploatacji obiektu.

O problemach branży wodociągowo-kanalizacyjnej mówi Hanna Krajewska, prezes zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie S.A., które realizuje Wieloletni Plan Inwestycyjny, obejmujący projekty o łącznej wartości blisko 5 mld zł.

Na zakończenie polecam wywiad ze Stanisławem Nawratem, Sebastianem Napierajem oraz Natalią Schmidt-Polończyk z Katedry Górnictwa Podziemnego na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej, którzy twierdzą, że inwestycje tunelowe są nie tylko potrzebne, ale i niezbędne. Początki tunelowania w Polsce sięgają XIX w., kiedy zaczęły powstawać pierwsze obiekty w ciągach kolejowych. Natomiast tunele drogowe zaczęto drążyć zaledwie kilkanaście lat temu. Od tego czasu powstało kilka obiektów tunelowych o różnym przeznaczeniu, liczących więcej niż 500 m. Do najdłuższych należą ukończona w 2008 r. I nitka warszawskiego metra (23 km) oraz tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju (1,5 km), a także oddana do użytku pięć lat wcześniej w stolicy Wisłostrada (930 m). Obecnie rozwój rodzimego budownictwa podziemnego nabrał tempa, o czym świadczą liczba i zasięg realizowanych inwestycji.

Zapraszam do lektury całego numeru.