16 grudnia 2020 roku Fundacja Inicjatyw Bezpieczeństwo – Rozwój –  Energia zorganizowała konferencję prasową Strategia Rozwoju Transportu a nowoczesna logistyka cargo. Jak odnieść sukces? Punktem wyjścia do dyskusji były wnioski płynące z raportu przygotowanego przez FIBRE, Rozwój polskiej logistyki poprzez inwestycje w terminale przeładunkowe a interes państwa na przykładzie Kędzierzyn-Koźle Terminale, w którym eksperci przeanalizowali obecną sytuację w sektorze logistyki oraz przedstawili perspektywy jej rozwoju. Istotną część raportu stanowił case portu w Kędzierzynie-Koźlu – inwestycja ta pochłonęła 150 mln zł i, mimo determinacji inwestorów, utknęła w martwym punkcie.

Wnioski płynące z raportu przedstawiła dr hab. Agnieszka Tubis z Politechniki Wrocławskiej – badaczka wskazała na najważniejsze przeszkody stojące na drodze skutecznej realizacji strategii zrównoważonego rozwoju transportu w perspektywie obecnej dekady, należy do nich między innymi niewystarczająca infrastruktura punktowa – nierównomierne i nieadekwatne do potrzeb rozmieszczenie terminali multimodalnych na terenie kraju. Tubis zwróciła również uwagę, że logistyka w Polsce generuje przychód niższy w porównaniu do krajów sąsiednich, co jest wynikiem miedzy innymi niewłaściwej proporcji sektorów – słabego zaangażowania zaawansowanej logistyki multimodalnej i dominacji transportu samochodowego. Zdaniem autorów brak dowodów istotnego wpływu położenia geograficznego na potencjał rozwoju logistyki. Na jej poziom  wpływają wyłącznie działania Państw i przedsiębiorstw. Jak wynika z prezentowanego raportu, bez sprawnie realizowanej strategii rozwoju, nie można liczyć na poprawę sytuacji w logistyce.

Perspektywa rozwoju transportu rzecznego

Uczestniczący w dyskusji prof. Paweł Wojciechowski, koordynator europejskiego korytarza transeuropejskiego Ren-Alpy, wskazał na kierunki wyznaczone w europejskim zielonym ładzie, który jest punktem odniesienia dla przyszłej europejskiej polityki transportowej. W tym kontekście istotne dla rozwoju transportu stają się kolej oraz żegluga śródlądowa wraz z jej najważniejszym korytarzem – Renem. W Polsce kluczowym i wartym uwagi szlakiem transportu rzecznego jest Odra. Wojciechowski wskazuje, że środki na jego rozwinięcie można by pozyskać z dużych zasobów unijnych – w tym celu konieczne jest jednak precyzyjne i spójne z celami polityki europejskiej zaplanowanie inwestycji.

Państwo a biznes prywatny – podział ról i planowanie inwestycji

Podczas konferencji eksperci dyskutowali o podziale ról w tworzeniu struktury logistyki i transportu między sektorem prywatnym a biznesowym. – Funkcja państwa powinna sprowadzać się do realizacji celów strategicznych Unii Europejskiej oraz do rozwoju infrastruktury bazowej: sieci dróg i autostrad, sieci kolejowych, portów morskich i lotniczych. Natomiast główną rolę prywatnego biznesu widziałbym w rozwoju terminali czy też portów śródlądowych tj. już istniejącego Kędzierzyna-Koźla oraz rozwoju terminali pod kątem świadczenia usług magazynowo-transportowych dla przemysłu, który tam jest lub też jako kombinacji roli tranzytowej i usług dla przemysłu, który znajduje się wokół terminala lub portu śródlądowego – komentował Jarosław Zemło, prezes Kędzierzyn-Koźle Terminale S.A. Poruszono również temat zaangażowania Unii Europejskiej w inwestycje infrastrukturalne oraz kwestię wpływu przepisów Wspólnoty na wewnętrzne regulacje prawne dotyczące transportu. W najbliższym czasie w Polsce realizowanych będzie kilka ważnych inwestycji, m.in. droga ekspresowa S19, która będzie stanowić najważniejszą częścią międzynarodowego szlaku Via Carpatia. Oprócz tego kontynuowana będzie rozbudowa portów morskich w Gdyni i Gdańsku oraz sztandarowy projekt ostatnich lat – Centralny Port Komunikacyjny. Eksperci podkreślali, że część realizacji jest również kwestią polityki – na przykład  projekt Międzymorza.

Na problemy, jakie mogą pojawić się w procesie realizacji logistycznych projektów inwestycyjnych związanych z koncepcją Trójmorza, wskazywał Przewodniczący Rady Dyrektorów Instytutu Biznesu, Juliusz Bolek. – Należy zwrócić uwagę na całą serię wyzwań, które mogą w sposób istotny opóźnić, a nawet uniemożliwić realizację pomysłu głębszej integracji gospodarczej krajów Europy Środkowej i Wschodniej, pomimo dużej ilości potencjalnie możliwych do wykorzystania środków. – podkreślił. Zdaniem eksperta samo zarysowanie wizji nie wystarczy. – Niezbędne jest posiadanie precyzyjnych planów, możliwych do realizacji w realnej perspektywie czasowej. – zakończył.

Sytuacja KK Terminale

Kwestie inwestycyjne i problematykę ich właściwego planowania przedstawił Jarosław Zemło. Przedsiębiorca przypomniał, że port w Kędzierzynie-Koźlu był kiedyś jednym z największych tego typu ośrodków w Europie – tym miejscu mieściło się centrum przemysłowe Niemiec, pod względem produkcji przewyższające nawet region wokół Monachium. Zemło zwrócił też uwagę na to, co może przynieść Opolszczyźnie dokończenie inwestycji w Kędzierzynie-Koźlu. – Jeśli chodzi o korzyści wynikające z powstania portu Kędzierzyn-Koźle, to przede wszystkim wymienić należy świadczenie usług magazynowo-transportowych i logistycznych dla przemysłu, który istnieje w regionie między Krakowem a Wrocławiem, czyli dla całego Śląska. Port w Kędzierzynie-Koźlu będzie mógł zaoferować każdy rodzaj usługi dla każdego rodzaju towaru powiązanego z transportem drogowym, kolejowym, może nawet i powietrznym, z uwagi na bliskość portu lotniczego w Katowicach – komentuje. Co więcej rozwój KK Terminale oznacza również tworzenie nowych miejsc pracy – według szacunków jedno nowe stanowisko w porcie generuje dziesięć kolejnych w całym regionie. Prezes KK Terminale dodał również, że cały czas wierzy, że inwestycję w Kędzierzynie-Koźlu uda się dokończyć. – Mamy dużo cierpliwości i zapas czasu, by walczyć o ten projekt. Nasi klienci również wykazują cierpliwość, choć nie wiem jak długo jeszcze. – zakończył. Warto przypomnieć, że inwestor zobowiązał się na własny koszt rewitalizować linię kolejową do portu, aby z terminali mogło skorzystać jak najwięcej przedsiębiorców

Podsumowanie

Konferencja zakończyła się podsumowaniem dr. Łukasza Tolaka, prezesa FIBRE, który zwrócił uwagę, że oprócz kierunku Wschód – Zachód, warto też przyjrzeć się trajektorii Północ – Południe, szczególnie istotnej dla portów morskich. – Jeśli chodzi o rozbudowę infrastruktury transportowej, to środków na tego typu inwestycje jest dużo. Mamy kierunki wytyczone przez Unię Europejską, między innymi Strategię 2050, dotyczącą tworzenia gospodarki zeroemisyjnej. Pomocne w planowaniu są również dokumenty rządowe. Naszym głównym problemem natomiast jest odpowiednia koordynacja wszystkich inwestycji, mamy kłopot z właściwą implementacją rozwiązań, które służyłyby budowie nowoczesnej logistyki, czego przykładem jest sytuacja portu Kędzierzyn-Koźle. – podkreślił na zakończenie prezes FIBRE.

Zdjęcie: FIBRE