- Będziemy realizować ten cel m.in. poprzez poprawę efektywności energetycznej, stosowanie paliw alternatywnych, dodatków mineralnych do cementu, optymalizację projektowania mieszanek betonowych oraz technologie wychwytywania i magazynowania CO2 – mówi Krzysztof Kieres, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu.

Dokument, który został zaprezentowany Komisji Europejskiej, zakłada dojście do neutralności emisyjnej w zakresie produkcji cementu i betonu oraz optymalnego zastosowania tych produktów do 2050 r.

Przemysł cementowy zawsze traktował priorytetowo wyzwania związane z ochroną środowiska. Znacząca część z ponad 10 mld zł, które branża cementowa zainwestowała w minionym ćwierćwieczu w Polsce, została przeznaczona na ograniczenie emisji CO2 i ochronę środowiska.

Roadmap, w którego tworzeniu uczestniczyła także reprezentacja przemysłu cementowego w Polsce,  opracowało Europejskie Stowarzyszenie Przemysłu Cementowego CEMBUREAU.

Już w 2013 roku europejski sektor cementowy przedstawił ambitny cel, który przewidywał możliwość redukcji emisji CO2 o 32% do 2030 oraz o 80% w roku 2050.

- Kiedy 11 grudnia 2019 r. Komisja Europejska ogłosiła zasady „The European Green Deal” i nowego, przełomowego podejścia do kwestii środowiskowych, europejski sektor cementowy zaczął prace nad modyfikacją wcześniejszego podejścia, pokazując że realne jest w Europie osiągnięcie neutralności emisyjnej cementu i betonu – tłumaczy Krzysztof Kieres, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu. - Dzisiaj, 12 maja 2020 r., CEMBUREAU przedstawia szczegóły osiągnięcia tego celu.

W jaki sposób dojść do neutralności emisyjnej?

Prezentowana Roadmap oparta jest o pełny cykl życia cementu i betonu. Musimy pamiętać, że produkcja klinkieru cementowego to pierwszy etap w produkcji cementu, którego świat produkuje i zużywa ok. 4 mld ton rocznie. To właśnie na etapie produkcji klinkieru emitowany jest CO2, powstający w wyniku koniecznej reakcji rozkładu węglanu wapniowego na tlenek wapnia i CO2.

Sektor cementowy zamierza koncentrować się w nadchodzących latach m.in. na powiększeniu bazy surowców zdekarbonatyzowanych, co pozwoli na pewną redukcję CO2.

Istotną rolę w ograniczaniu emisji na etapie produkcji klinkieru stanowi wykorzystanie paliw alternatywnych, w tym biomasy, które zastępując węgiel powodują znaczną redukcje emisji C02.  W polskich zakładach cementowych poziom zastąpienia paliwa konwencjonalnego paliwem alternatywnym obecnie przekracza 70%.

Poprzez zastosowanie dodatków mineralnych takich jak żużel, popioły, prażone gliny itp. jesteśmy w stanie obniżyć końcowy ślad węglowy cementu.

Europejski sektor cementowy od lat intensywnie pracuje nad nowymi rodzajami spoiw mineralnych, których realne wprowadzenie do praktyki przemysłowej stwarza kolejne możliwości zbliżania się do neutralności emisyjnej.

Należy pamiętać, że cement jest zasadniczym składnikiem betonu, a więc produktu, który jest drugim po wodzie materiałem wykorzystywanym dzisiaj przez ludzkość.  Cement w betonie to jedynie od 10 do 15% jego masy. To przekłada się na kolejny krok w  redukcji „carbon footprint”.

Roadmap dla cementu i betonu zakłada optymalizowanie procesów projektowania mieszanek betonowych oraz jeszcze szerszego wykorzystania domieszek chemicznych modyfikujących właściwości betonu.

Beton jest dzisiaj powszechnie wykorzystywanym materiałem do wznoszenia konstrukcji i budowli, które ze względu na jego cechy zapewniają ich 50-letnią, a w wielu przypadkach nawet 100-letnią eksploatację. Takie cechy stawiają beton w grupie materiałów w pełni zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju. Beton, dzięki swojej „masie termicznej” pozwala na przykład ograniczyć zapotrzebowanie na energię potrzebną   do ogrzewania jak i chłodzenia budynków nawet o 25 do 50%. Należy pamiętać, że ilość energii, którą potrzebujemy do ogrzewania i chłodzenia w całym cyklu życia budynku stanowi około 60% kosztów jego utrzymania.

Wyzwaniem, które stawia sobie współczesny przemysł cementowy w Europie są kwestie optymalizacji projektowania budynków z uwzględnieniem ich trwałości oraz wtórnych możliwości readaptacji i powtórnego wykorzystania elementów użytych do budowy.

Europejski sektor cementowy zwraca również uwagę na często pomijany fakt związany z rekarbonatyzacją betonu. To naturalne dla konstrukcji betonowej zjawisko, polegające na wtórnym wiązaniu CO2 z otaczającej nas atmosfery. Rekarbonatyzacja pozwala na zaabsorbowanie nawet 23% „procesowego” CO2 emitowanego rocznie przy produkcji klinkieru cementowego w Europie. 

Stuprocentowa możliwość recyclingu betonu z konstrukcji to kolejna składowa na drodze do spełnienia neutralności emisyjnej sektora cementowo-betonowego. Wtórnie przekruszony beton ma pełne możliwości ponownego wykorzystania jako kruszywo w produkcji nowych betonów.

Cała mapa drogowa zakłada poprawę w zakresie efektywności energetycznej i praktycznie całkowite przejście na energię elektryczną produkowaną ze źródeł odnawialnych. Na terenie zakładów cementowych, w całym procesie produkcyjnym, począwszy od wydobycia i transportu surowca, zakładane jest całkowite przejście na transport elektryczny.

Europejski sektor cementowy zakłada, że do roku 2030 może zredukować swoje emisje o około 40%, a późniejsze wdrożenie technologii związanych z wychwytywaniem, magazynowaniem i wtórnym wykorzystaniem CO2 pozwoli na kolejne bardzo znaczące ograniczenie emisji CO2 i w efekcie na osiągnięcie neutralności emisyjnej w roku 2050.