2 (47) marzec – kwiecień 2013

Najdobitniej ilustrują to statystyki dotyczące upadłości. Według danych Euler Hermes w ub.r. upadłość ogłosiły 273 przedsiębiorstwa budowlane, podczas gdy w 2011 r. ich liczba wyniosła 146, a w 2010 r. – 90. Firmy budowlane przygotowują się do zmian na kurczącym się rynku zamówień publicznych w drogownictwie głównie przez reorganizację swoich struktur oraz redukcję zatrudnienia. Jak poinformował w jednym z wywiadów prezes zarządu Budimeksie SA, Dariusz Blocher, w 2013 r. zatrudnienie będzie mniejsze, bo zmniejszy się sprzedaż. W 2012 r. Budimex SA podpisał znacznie mniej kontraktów, zwłaszcza w drogownictwie, i składa oferty na mniejsze kontrakty, a zatem konkuruje z mniejszymi firmami, z którymi trudniej jest wygrać. Zdaniem prezesa Blochera, również lata 2013–2014 będą bardzo trudne dla budownictwa, poprawa nadejdzie dopiero w 2015 r. Aby dotrwać do lepszych czasów od 2015 r., trzeba będzie przetrwać jeszcze dwa chude lata. Pytanie, ile firm to wytrzyma.

Pomóc firmom w przetrwaniu do lepszych czasów mają rozwiązania wprowadzane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Jeszcze w pierwszym półroczu tego roku zamierza ona ogłosić kilkanaście przetargów na nowe drogi, budowane już ze środków nowej unijnej perspektywy finansowej, która rozpocznie się w 2014 r. Dzięki temu ma nie być długiego przestoju w inwestycjach infrastrukturalnych. W ub.r. zbudowano 700 km dróg, w tym planuje się oddać do użytku 400 km.

Plan Generalnej Dyrekcji zakłada ogłaszanie 15–20 przetargów rocznie, tak aby uniknąć spiętrzenia postępowań, a co za tym idzie, wzrostu cen materiałów. Wśród zmian wprowadzanych przez GDDKiA – w rezultacie doświadczeń z kończącej się perspektywy finansowej – jest zaliczkowanie prac na poziomie 10%. Rozważony zostanie także postulat branży dotyczący waloryzacji cen kontraktowych. Większą rolę w projektach drogowych zaczną odgrywać instytucje finansowe, u których spółki budowlane muszą pozyskiwać kredyty i gwarancje. Banki i ubezpieczyciele, doświadczone przez problemy firm budowlanych, będą bardziej skrupulatnie przyglądać się kondycji tych podmiotów. Nie wiadomo, ile dokładnie pieniędzy będzie do wydania na drogi w ciągu najbliższych lat. W Parlamencie Europejskim wciąż trwają negocjacje unijnego budżetu. GDDKiA zakłada jednak, że do dyspozycji będzie kwota ok. 10 mld €.

Jeszcze w marcu powinniśmy poznać decyzję Komisji Europejskiej w sprawie odmrożenia refundacji środków dla Polski na budowę dróg. W związku z podejrzeniami o ustawianie przetargów Komisja Europejska w grudniu wstrzymała wypłatę refundacji 957 mln € (3,5 mld zł) na projekty drogowe w ramach programów Infrastruktura i Środowisko oraz Rozwój Polski Wschodniej. Komisja zażądała audytu wszystkich inwestycji drogowych realizowanych przez GDDKiA, które otrzymały dofinansowanie unijne. Dopóki nie będzie wyjaśnione, że nie doszło przy ich realizacji do zmowy przetargowej, dopóty nie będą refundowane także dalsze polskie wnioski o płatność – ok. 4 mld € (wraz ze wstrzymanymi płatnościami). Przypomnę, że na lata 2007–2013 w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko mamy do wykorzystania na projekty drogowe 11,5 mld €, z tego na projekty zarządzane przez GDDKiA przypada 10,3 mld €. Dotąd Polska wykorzystała 66–70% środków na drogi w ramach tego programu. Projekty drogowe mogą być też realizowane w ramach programu operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Środki UE na drogi w ramach tego programu na lata 2007–2013 wynoszą 697 mln €, GDDKiA jest beneficjantem 10 projektów. Dotąd z całego programu wypłacono na drogi 315 mln €.

W numerze piszemy o zmianach organizacyjnych w polskiej spółce Bilfinger Berger Budownictwo SA, która zmieniła nazwę na Bilfinger Infrastructure SA, a w planach ma duże realizacje w Skandynawii i w Niemczech. Szeroką analizę rynku budowlanego znajdą Państwo w raporcie analityk rynku budowlanego Katarzyny Bednarz z firmy PMR. Analitycy PMR przewidują: „Najbliższe dwa lata dla branży będą raczej trudne, jednakże długoterminowy potencjał branży wciąż jest spory, co wynika przede wszystkim z dużych potrzeb, jakie generuje polska, wciąż niekompletna sieć drogowa”. I dalej: „Wraz z bolesnymi doświadczeniami rośnie świadomość podmiotów jak należy prowadzić dane przedsięwzięcie. Jeżeli najbliższe lata zostaną odpowiednio wykorzystane, to jakość pracy branży drogowej ulegnie znacznej poprawie”.

Ważnym wydarzeniem w życiu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie było nadanie tytułu doktora honoris causa Lakshmiemu N. Mittalowi, prezesowi zarządu ArcelorMittal. Także i w tej branży kryzys daje się we znaki. Mittal skarżył się na kondycję rynku stalowego oraz rosnące koszty funkcjonowania koncernu w Polsce wskutek m.in. coraz wyższych cen energii i wysokiego opodatkowania wyrobów stalowych.

W styczniu na Politechnice Krakowskiej odbyło się wyjątkowe spotkanie środowiska mostowców. Okazją był wernisaż wystawy fotografii z XVIII Europejskiej Wyprawy Mostowej „Austria – Korsyka 2012”, połączony ze spotkaniem uczestników wypraw mostowych „Austria – Korsyka 2012” i „Zjednoczone Emiraty Arabskie 2012”. Było tłumnie, wesoło i kolorowo. Od wielu lat wyprawy mostowe organizuje Katedra Budowy Mostów i Tuneli Politechniki Krakowskiej, a ich opiekunem merytorycznym jest prof. Kazimierz Flaga. Relację z tej sympatycznej imprezy zamieszczamy na łamach.

W tym numerze inaugurujemy nowy cykl, realizowany z Polską Fundacją Technik Bezwykopowych (PFTT). Celem naszej wspólnej inicjatywy jest to, by w jeszcze większym stopniu niż dotychczas przybliżać Państwu zagadnienia dotyczące światowych osiągnięć z zakresu technologii bezwykopowych. Co cztery miesiące w „NBI” będziemy zamieszczać informacje na temat najciekawszych urządzeń, rozwiązań materiałowych, technologii oraz inwestycji bezwykopowych prezentowanych w czasopiśmie “Trenchless International”. Jest to organ prasowy Międzynarodowego Stowarzyszenia Technologii Bezwykopowych (ISTT), a pośrednio także PFTT, która od 15 lat jest członkiem tej organizacji.

Pozostając przy tematyce technologii bezwykopowych, na zakończenie polecam artykuł opisujący regenerację sieci wodociągowej rękawem elastycznym o konstrukcji nośnej. System BlueLine opracowała firma Preuss Pipe Rehabilitation Polska Sp. z o.o., która z powodzeniem realizuje w tym zakresie projekty regeneracji infrastruktury podziemnej, czego potwierdzeniem jest opisywana inwestycja w Krakowie.