GDDKiA: Istotna zmiana w systemie waloryzacji

 

Oznacza to, że maksymalna dopłata bądź korekta wyniesie nie więcej niż 10 proc. od wartości Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej w umowie z przyszłym wykonawcą. Wcześniej wzorcowy limit waloryzacyjny wynosił (+/-) 5 proc.

Zwiększenie limitu poruszane podczas dialogu z branżą

Ministerstwo Infrastruktury podjęło decyzję o zwiększeniu limitu w oparciu o przedstawioną przez GDDKiA analizę danych statystycznych. Obejmowały one m.in. ceny materiałów budowlanych oraz zakładane prognozy rynkowe, w tym projekcje inflacji publikowane przez Narodowy Bank Polski. Jest to także dowód na wsłuchanie się w głos przedstawicieli branży wykonawczej. Podczas organizowanych cyklicznie spotkań wyrażali oni potrzebę wprowadzenia modyfikacji limitu waloryzacji z uwagi na tempo wzrostu cen materiałów i robót budowlanych. Decyzja o podwyższeniu limitu waloryzacji pokrywa się więc z postulatami branży.

Zwiększenie limitu do 10 proc. jest możliwą aktualnie do przyjęcia korektą. Dotyczyć będzie wszystkich przetargów ogłaszanych w tym roku na zadaniach realizowanych w systemie „Projektuj i buduj”. Uwzględniając tę zmianę, wykonawcy będą mogli składać wyważone i dobrze skalkulowane oferty.

– Podejmowane przez nas działania w zakresie waloryzacji kontraktów drogowych potwierdzają, że rząd jest odpowiedzialnym inwestorem, biorącym pod uwagę potrzeby rynku i zmiany, jakie na nim zachodzą. Wiemy, że nie jest możliwe sprawne realizowanie inwestycji bez odpowiedniej polityki dotyczącej kontraktów – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

– Działania dotyczące waloryzacji były oczekiwane przez branżę budowlaną. Dlatego wyższy limit waloryzacji zastosowano już w ogłoszonym w ostatnich dniach przetargu na kolejny odcinek szlaku Via Carpatia w województwie podkarpackim, na odcinku Lutcza – Domaradz – powiedział wiceminister infrastruktury Rafał Weber.

– Przetarg na realizację S19 pomiędzy Lutczą i Domaradzem to pierwsza inwestycja z uwzględnieniem nowego limitu waloryzacji. Podczas spotkań z branżą rozmawialiśmy o waloryzacji kontraktów. Dla firm wykonawczych to obecnie jedna z kluczowych kwestii – powiedział Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. – Dla GDDKiA niezmienne kluczowe pozostają jakość i realizacja kontraktu zgodnie z jego zapisami. Zwiększenie limitu waloryzacji z 5 do 10 proc. nie zmienia dotychczas obowiązującego podziału ryzyka w stosunku 50:50.

Ryzyko…pół na pół

Pozostałe zasady waloryzacji nie zmieniają się. Przy jednoczesnej zmianie limitu podział ryzyk pół na pół pozostaje bez zmian. Przypomnijmy, że jedną połowę ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów przejmują wykonawcy, a drugą połowę zamawiający (GDDKiA). Oznacza to, że waloryzacji podlega 50 proc. wartości kontraktu. Takie podejście pozwala zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych.

Mechanizm działa od 2019 r.

Warto przy tym zauważyć, że wprowadzony w 2019 r. mechanizm waloryzacji odpowiednio reaguje na zmiany cen i odzwierciedla aktualną sytuację rynkową. GDDKiA na bieżąco sprawdza wskaźniki waloryzacyjne Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w kontekście najnowszych danych rynkowych. Drogowi eksperci obserwują i analizują m.in. ceny paliwa, cementu, asfaltu, stali i kruszywa, a także średnie wynagrodzenie pracowników branży. I to właśnie na tej podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący (waloryzujący) cenę.

Jak działa waloryzacja

Korzystając z okazji, GDDKiA pragnie przypomnieć, że wprowadzony w 2019 r. nowy system waloryzacyjny (dla umów zawartych po 21 stycznia 2019 r.) oparty jest na koszyku waloryzacyjnym. Składa się on z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, a są to ceny: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami). Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych – wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe). Waloryzacja przewiduje, że jeżeli wzrosną koszty wykonawców, wzrośnie również ich wynagrodzenie. Z kolei, jeżeli ceny spadną, wykonawcy „podzielą się zyskiem” wynikającym z tego faktu z zamawiającym. Tak skonstruowany mechanizm waloryzacji zabezpiecza zarówno wykonawców, jak i Skarb Państwa.

Zasady waloryzacji obejmują zarówno generalnych wykonawców, jak również podwykonawców wykonujących roboty budowlane i stanowią narzędzie ochrony tych drugich. Wprowadzone w 2019 r. zmiany dotyczą umów zawartych zarówno pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą, jak również pomiędzy podwykonawcą a dalszymi podwykonawcami.

Jak wyglądała waloryzacja w 2020 r.

W 2020 r., z tytułu waloryzacji płatności za roboty budowlane na realizowanych przez GDDKiA kontraktach, wykonawcy otrzymali ok. 235,7 mln zł. Waloryzacja działa w obie strony, dlatego w tym samym roku płatności na rzecz wykonawców zmniejszono o ok. 1,5 mln zł.

Źródło: tekst GDDKiA, www.gov.pl/web/gddkia/